Phần 2: Kinh Mân Côi với thánh giáo hoàng Gioan Phaolô II - 5 SỰ MỪNG

Scott L. Smith (biên tập)

Chương 1. CHÚA PHỤC SINH

Thánh Gio-an Phao-lô II, Tiếp Kiến Chung, thứ Tư, 21.5.1997

Trích từ Tông thư Rosarium Virginis Mariae của Thánh Gio-an Phao-lô II

“Việc chiêm ngắm khuôn mặt Chúa Ki-tô không thể dừng lại ở hình ảnh Đấng Chịu Đóng Đinh. Người còn là Đấng Phục Sinh !”[1] Kinh Mân Côi luôn diễn tả tri thức này vốn phát sinh từ đức tin, và mời gọi người tín hữu đi qua bóng tối của cuộc Thương Khó để

chiêm ngưỡng vinh quang của Chúa Ki-tô trong mầu nhiệm Phục Sinh và Lên Trời. Khi chiêm ngắm Chúa Phục Sinh, các Ki-tô hữu khám phá lại lý do cho đức tin của mình[2] và sống lại niềm vui không chỉ của những người mà Chúa Ki-tô đã hiện ra – đó là các Tông Đồ, bà Ma-ri-a Mác-đa-la, và các môn đệ trên đường Em-mau – mà còn là niềm vui của Đức Ma-ri-a, người hẳn đã có kinh nghiệm thâm sâu không kém về sự sống mới của Người Con vinh quang của mình. Trong biến cố Chúa Lên Trời, Đức Ki-tô đã được nâng lên trong vinh quang, ngự bên hữu Chúa Cha, trong khi chính Đức Ma-ri-a cũng sẽ được đưa lên trong cùng vinh quang ấy trong sự kiện Mẹ Lên Trời, được hưởng trước – bởi một đặc ân độc nhất – vận mệnh dành cho mọi người công chính khi sống lại từ cõi chết. Được đội triều thiên vinh quang – như Mẹ được thấy trong mầu nhiệm cuối của "Năm Sự Mừng" – Đức Ma-ri-a toả sáng như Nữ Vương các Thiên thần và các Thánh, là sự báo trước và sự hiện thực tột đỉnh tình trạng chung cuộc của Giáo Hội.

Ở trung tâm của chuỗi diễn biến này về vinh quang của Chúa Con và của Đức Mẹ, Kinh Mân Côi đặt trước chúng ta mầu nhiệm Mừng thứ ba, lễ Hiện Xuống, mặc khải khuôn mặt của Giáo Hội như một gia đình được quy tụ cùng với Đức Ma-ri-a, được sống động hoá bởi sự tuôn đổ mạnh mẽ của Chúa Thánh Thần và sẵn sàng cho sứ mạng loan báo Tin Mừng. Việc chiêm ngắm cảnh này, cũng giống như việc chiêm ngắm các mầu nhiệm Mừng khác, phải dẫn các tín hữu đến sự trân trọng ngày càng sâu sắc hơn về đời sống mới của mình trong Chúa Ki-tô, được sống trong lòng Giáo Hội, một đời sống mà chính cảnh tượng lễ Hiện Xuống là “biểu tượng” vĩ đại. Như vậy, các mầu nhiệm Mừng dẫn các tín hữu đến niềm hy vọng lớn hơn về đích điểm cánh chung mà họ đang hướng tới trong tư cách là thành viên của Dân Chúa lữ hành trong lịch sử. Điều này phải thúc đẩy họ can đảm làm chứng cho “tin mừng” có sức trao ý nghĩa cho toàn bộ cuộc sống của họ.

Đức Ma-ri-a là chứng nhân của toàn bộ mầu nhiệm Vượt Qua

Sau khi Chúa Giê-su được mai táng trong mồ, Đức Ma-ri-a “ở lại một mình để giữ cho ngọn lửa đức tin luôn cháy sáng, chuẩn bị đón nhận lời loan báo Phục Sinh đầy bất ngờ và hân hoan”.[3] Niềm mong đợi được cảm nhận vào Thứ Bảy Thánh là một trong những khoảnh khắc lớn lao nhất của đức tin đối với Mẹ của Chúa : trong bóng tối bao trùm thế giới, Mẹ hoàn toàn phó thác mình cho Thiên Chúa của sự sống, và hồi tưởng lại những lời của Con mình, Mẹ mong đợi sự ứng nghiệm những lời hứa của Thiên Chúa.

Các sách Tin Mừng đề cập đến những cuộc hiện ra khác nhau của Chúa Ki-tô Phục Sinh, nhưng không đề cập đến cuộc gặp gỡ nào giữa Chúa Giê-su và Mẹ. Không được dựa vào sự im lặng này để kết luận rằng sau khi phục sinh, Chúa Ki-tô đã không hiện ra với Mẹ ; đúng hơn, sự im lặng này mời gọi chúng ta tìm kiếm lý do tại sao các tác giả Tin Mừng lại lựa chọn như vậy.

Với giả định về một “sự bỏ sót”, sự im lặng này có thể được quy cho thực tế rằng những gì cần thiết cho tri thức cứu rỗi chúng ta đã được uỷ thác cho lời của những người “được Chúa chọn làm chứng nhân”,[4] tức là các Tông Đồ, những người làm chứng về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su “với quyền năng lớn lao”.[5] Trước khi hiện ra với họ, Chúa Phục Sinh đã hiện ra với một số phụ nữ trung thành vì chức năng của các phụ nữ này trong Giáo Hội : “Về báo cho anh em của Thầy để họ đến Ga-li-lê. Họ sẽ được thấy Thầy ở đó.”[6]

Nếu các tác giả Tân Ước không nói về sự gặp gỡ của Đức Mẹ với Người Con Phục Sinh của mình, điều này có lẽ được quy cho sự kiện là một chứng tá như vậy có thể bị coi là quá thiên vị bởi những người phủ nhận sự Phục Sinh của Chúa, và do đó không đáng tin.

Hơn nữa, các sách Tin Mừng tường thuật chỉ một số ít lần hiện ra của Chúa Giê-su Phục Sinh và chắc chắn không phải là bản tóm lược đầy đủ về tất cả những gì đã xảy ra trong bốn mươi ngày sau Phục Sinh. Thánh Phao-lô nhắc lại rằng Chúa đã hiện ra “với hơn năm trăm anh em một lượt”.[7] Làm sao chúng ta giải thích được sự kiện một biến cố đặc biệt mà nhiều người biết đến nhưng lại không được các tác giả Tin Mừng đề cập ? Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy những lần hiện ra khác của Chúa Phục Sinh đã không được ghi chép lại, mặc dù chúng nằm trong số những sự kiện nổi tiếng đã xảy ra.

Làm sao Đức Trinh Nữ, hiện diện trong cộng đoàn các môn đệ đầu tiên,[8] có thể bị loại khỏi những người đã gặp Người Con thần linh của mình sau khi Người sống lại từ cõi chết ?

Thật vậy, có thể cho rằng Mẹ có lẽ là người đầu tiên mà Chúa Giê-su Phục Sinh hiện ra. Sự vắng mặt của Đức Ma-ri-a trong nhóm phụ nữ đến mộ lúc rạng sáng[9] há không cho biết rằng Mẹ đã gặp Chúa Giê-su rồi đó sao ? Suy luận này cũng sẽ được xác nhận bởi sự kiện các nhân chứng đầu tiên của sự Phục Sinh, theo ý muốn của Chúa Giê-su, là những người phụ nữ đã trung thành hiện diện dưới chân Thập Giá và do đó đã kiên định hơn trong đức tin.

Quả thật, Chúa Phục Sinh đã ký thác cho một trong số họ, là Ma-ri-a Mác-đa-la, sứ điệp để truyền lại cho các Tông Đồ.[10] Có lẽ sự kiện này cũng cho phép chúng ta nghĩ rằng Chúa Giê-su đã hiện ra trước hết với Mẹ, là người trung thành nhất và đã giữ vững đức tin của mình khi bị thử thách. Cuối cùng, tính chất độc đáo và đặc biệt trong sự hiện diện của Đức Trinh Nữ trên đồi Can-vê và sự kết hợp hoàn hảo của Mẹ với Chúa Con trong đau khổ của Người trên Thập Giá, dường như giả định một sự chia sẻ rất đặc biệt của Mẹ trong mầu nhiệm Phục Sinh.

Sedulius, một tác giả vào thế kỷ V, khẳng định và quả quyết rằng trong sự sống Phục Sinh huy hoàng của Người, Chúa Ki-tô trước hết đã hiện ra với Mẹ. Thật vậy, ở biến cố Truyền Tin, Mẹ là con đường để Chúa bước vào thế giới, thì nay Mẹ cũng được kêu gọi để loan truyền tin Phục Sinh kỳ diệu, hầu trở thành sứ giả cho sự xuất hiện vinh quang của Chúa. Như vậy, được đắm mình trong vinh quang của Chúa Phục Sinh, Mẹ báo trước sự huy hoàng của Giáo Hội.[11]

Dường như hợp lý việc nghĩ rằng Đức Ma-ri-a, với tư cách là hình ảnh và mẫu thức của Giáo Hội đang chờ đợi Đấng Phục Sinh và gặp Người trong nhóm các môn đồ qua những lần Người hiện ra sau Phục Sinh, đã có một sự tiếp xúc riêng với Người Con Phục Sinh của mình, để Mẹ cũng có thể mừng rỡ hân hoan trong niềm vui Vượt Qua trọn vẹn.

Có mặt tại Can-vê vào Thứ Sáu Thánh[12] và trong Phòng Tiệc Ly vào lễ Ngũ Tuần[13], Đức Trinh Nữ có lẽ cũng là một chứng nhân ưu tiên về sự Phục Sinh của Chúa Ki-tô, nhờ đó hoàn thành sự tham gia của Mẹ vào tất cả các khoảnh khắc thiết yếu của mầu nhiệm Vượt Qua. Khi chào đón Chúa Giê-su Phục Sinh, Đức Ma-ri-a cũng là một dấu chỉ và sự báo trước của nhân tính hy vọng đạt được sự viên mãn thông qua sự sống lại của kẻ chết.

Trong Mùa Phục Sinh, cộng đoàn Ki-tô hữu hướng về Thánh Mẫu của Chúa và mời Mẹ vui lên : “Regina Caeli, laetare. Alleluia !” “Lạy Nữ Vương thiên đàng, hãy vui mừng. Alleluia !” Lời này gợi lại niềm vui của Đức Ma-ri-a trong sự Phục Sinh của Chúa Giê-su, nối dài tiếng mời gọi “hãy vui lên” mà sứ thần Gáp-ri-en đã nói với Mẹ trong cuộc Truyền Tin, để Mẹ trở thành một nguyên nhân của “niềm vui lớn” cho tất cả mọi người.

[1] Gio-an Phao-lô II, Tông thư Novo Millennio Ineunte (6 tháng 1 năm 2001), 28, AAS 93 (2001), 284

[2] x. 1 Cô-rin-tô 15,14

[3] Bài giảng tại buổi Tiếp Kiến Chung, 3 tháng 4 năm 1996 ; L’Osservatore Romano bản tiếng Anh, 10 tháng 4 năm 1996, trang 7

[4] Công vụ Tông Đồ 10,41

[5] x. Công vụ Tông Đồ 4,33

[6] Mát-thêu 28,10

[7] 1 Cô-rin-tô 15,6

[8] x. Công vụ Tông Đồ 1,14

[9] x. Mác-cô 16,1 ; Mát-thêu 28,1

[10] x. Gio-an 20,17-18

[11] x. Sedulius, Paschale carmen, 5, 357-364, CSEL 10, 140f

[12] x. Gio-an 19,25

[13] x. Công vụ Tông Đồ 1,14

còn tiếp ...